Шеткі лимфа т?йіндеріні? туберкулез

Шеткі лимфа т?йіндеріні? туберкулез thumbnail

1. Шеткі лимфа түйіндерінің туберкулезі

С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА
УНИВЕРСИТЕТІ
КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ
МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ
С.Д.АСФЕНДИЯРОВА
Шеткі лимфа түйіндерінің туберкулезі
Орындаған: Өтеуова С.А.
Тобы: ЖМ11-606-2к
Қабылдаған: доцент Еркенова Г.С.
Алматы, 2017 жыл

2. Жоспар:

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
Шеткі лимфа түйіндерінің туберкулезі туралы түсінік
Этиологиясы, патогенезі, клиникалық көріністері,
диагностикасы
Емі, алдын-алу шаралары
ІІІ. Қорытынды
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер

3.

Шеткі лимфа түйіндерінің туберкулезі —
лимфоидты тіннің спецификалық
гранулематозды қабынуымен сипатталатын
созылмалы инфекциялық ауру.
Қазақстанда шеткі лимфа түйіндерінің
туберкулезі өкпеден тыс туберкулездердің
ішінде көп таралған формасы болып табылады.

4.

Патогенезі:
Шеткі лимфа түйіндерінің зақымдануы көбіне
балалық шақта біріншілік туберкулез кезінде
пайда болып және де кеуде ішілік лимфа
түйіндерінің және өкпенің спецификалық
процесстерімен жиі бірге жүруі мүмкін.
Туберулездің бұл түрімен жиі балалар ауырады,
ал ересек адамдар арасында ол сирегірек
кездеседі.

5.

Шеткі лимфа түйіндерінің екіншілік туберкулезі
жиі кез келген локализациядағы ошақтардың,
иммунитеттің төмендеуі кезіндегі эндогенді
реактивациясы нәтижесінде дамиды;
Лимфа түйіндерінің организмде
микобактериялардың депосы ретіндегі, рецидив
дамуындағы және олардың диссеминациясының
көзі ретіндегі рөлі дәлелденген. Өршуді туғызуы
мүмкін жағдайларға: иммунитеттің төмендеуі,
салқындау, нервті стресс, интеркурентті аурулар
жатады.

6.

ШЛТТ формалары:
Инфильтративті
И. формасында
лимфа түйінінің
үлкеюі
туберкулезді
гранулемалардың
және
спецификалық
емес
периадениттің
дамуымен
байланысты
Казеоздынекротикалық
Лимфа
түйіндерінің
некрозымен
бірге
іріндеуімен
және
жыланкөздердің
түзілуімен
сипатталынады
Индуративті
Зақымдалынған
лимфа
түйіндерінің
және
айналасындағы
тіндердің
тыртықты
қатаюы тән.

7. Клиникалық көрінісі:

Шеткі лимфа түйіндерінің туберкулезі созылмалы
ағымда өтіп, бір топ немесе бірнеше топ лимфа
түйіндерінің үлкеюімен басталады.
Бұндай ағымда спецификалық интоксикация
көріністері айқын болады: дене
температурасының көтерілуі, тері бозғылттығы,
тез шаршағыштық, тершеңдік, тәбеттің төмендеуі.

8.

Аурудың алғашқы кезеңінде лимфа бездерін пальпациялау
қиындыққа түседі: сипап қарағанда олар жұмсақ, қозғалмалы,
бір-біріне жабыспаған, ауру сезімінсіз, диаметрі 1 см ден аспайды.
Туберкулездің үдеуі кезінде лимфа бездері үлкейеді (4-5см),
тығыздалады, периаденит дамиды, бездер өзара және қоршаған
тінге жабысады.
Ем қолданылмаған жағдайда лимфа бездерінде флюктуация
пайда болып (сұйық казеоз), аздаған ірінді бөлінділері бар
жыланкөз түзіледі.
Туберкулезбен көп уақыт ауратын науқастарда, бездердің
орнында және оның айналасында тыртықты тін түзіледі, теріде
зақымдану аймағында өрескел ішке тартылған тыртықтар пайда
болады.

9.

Жиі мойын лимфа түйіндері зақымдалынады (7580%)

10. Қолтық асты л.т.т. (15-20%)

Шап лимфа түйіндерінің туберкулезі (5%)

11.

Ағымының ерекшеліктері:
ШЛТТ атипті өтуі балаларда, аяғы ауыр әйелдерде,
қарт адамдарда кездеседі. Оларға ауру бастамасының
жедел дамуы, туберкулез интоксикациясының айқын
және ауыр түрде өтуі тән. Дене температурасы 38-39
С көтеріліп, әлсіздік, қатты бас ауруымен бірге
жүреді.
Үлкейген лимфа түйіндерінде казеоз түзіліп,
іріңдейді, айналасындағы тіндермен және терімен
қосылып, пальпацияда күрт ауру сезімді болады. Әрі
қарай флюктуация анықталып, жыланкөздер
түзіледі. Туберкулездің жедел ағымында аурудың
басталуынан жыланкөздердің түзілуіне дейінгі
аралық 1 айдан 3 айға дейінгі уақытты алады.

12. Диагностика:

Анамнез мәліметтері
Клиникалық қарап тексеру
Кеуде торының рентгенографиясы
Пункционды және биопсиялық материалды МБТ ге
бактериоскопиялық және бактериологиялық зерттеу
Операциядан кейінгі алынған материалды
гистологиялық зерттеу
Туберкулино диагностика
Қосымша зерттеу әдістеріне:
Ультрадыбысты зерттеу
КТ
ЯМР

13. Жалпы қан анализі

Аурудың өршуі кезінде:
Нейтрофильді лейкоцитоз
моноцитоз,
лимфоцитоз.
лимфопения – жайылмалы процессі бар
науқастарда
СОЭ науқастардың басым бөлігінде аз ғана
жоғарылайды
Қан сарысуын зерттеу кезінде:
• Белок алмасуының бұзылысы
• Фибриноген мен сиал қышқылының жоғарылауы
• СРБ
Туберкулино диагностика: Манту сынамасы оң
(гиперергиялық)

14. Рентгенологиялық зерттеу:

Рентгенологиялық тексеріс жүргізгенде
зақымданған аймақта кальцинирленген лимфа
бездері көрінеді бұл аурудың туберкулезді
этиологиясын көрсетеді.

15. Дифференциальды диагностикасы:

Специфи
калық
емес
қабыну
аурулары
Лимфогр
анулемат
оз
Саркоидоз
БеньеБекаШаумана
Лимфосар
кома
Созылмалы
лимфолейк
оз
Орталық
өкпе рагы,
метастаздар
Анамнез
ерекшелік
тері,
консерват
ивті ем
тез әсерін
береді
Көптеген,
ірі, тығыз
«қапшықт
ағы
картошка
»
Көптеген
үлкейген
лимфа
түйіндері,
диаметрі
1,5 см дейін
Үлкейген
лимфа т.,
үлкен
пакеттер
түзеді,
тығыз,
ауыру
сезімінсіз
Ауыру
сезімінсіз,
эластикалық
, қамыр
тәрізді,
іріндемейді
және
ыдырамайд
ы
Жиі бұғана
үсті лимфа
бездері
зақымдалады
(Вирхов
бездері)

Читайте также:  Кровь качает сердце а лимфу

16. Емі

Консервативті
Хирургиялық
Патогенетикалық
Лимфадениттің инфильтратты түрімен ауыратын науқастарға
категорияға сәйкес тағайындалады. Казеозды түрінде
изониазид, салюзид немесе стрептомицин ерітінділері тікелей
лимфа безіне және айналасына енгізіледі. Жыланкөз болған
жағдайда изониазид, рифампицин майлары жараға жағылып
таңылады. Лимфадениттің жыланкөздері жабылмайтын
казеозды түрінде химиотерапия нәтиже бермесе, хирургиялық
ем қолданылады. Зақымдалған лимфа бездері алынып
тасталынады.

17. Пайдаланылған әдебиеттер

1)
2)
3)
4)
Фтизиатрия М.И. Перельман, В.А. Корякин
А.1998ж.
Фтизиатрия А.С. Ракишева
«Пособие по фтизиатрии» Б.И. Ященко, М.С.
Двойрин.
«Проблемы туберкулеза» ғылымипрактикалы журнал. 2001ж.

Источник

Туберкулез внутригрудных лимфатических узлов – это первичное поражение туберкулезной инфекцией лимфоузлов внутригрудной локализации, протекающее без образования первичного инфильтрата в легких и развития лимфангита. Заболевание проявляется слабостью, лихорадкой, снижением аппетита и веса, потливостью, параспецифическими реакциями, иногда кашлем и асфиксией. Диагноз устанавливают по данным осмотра, рентгенографии и КТ грудной клетки, туберкулиновых проб, биопсии лимфоузлов. Лечение туберкулеза ВГЛУ длительное; включает комбинацию туберкулостатических препаратов, иммуномодуляторы, диету, плазмаферез, лимфаденэктомию.

Общие сведения

Туберкулез внутригрудных лимфатических узлов (туберкулезный бронхоаденит) – специфическое воспаление лимфоузлов зоны средостения и корня легких, обусловленное микобактериями туберкулеза. Туберкулез внутригрудных лимфатических узлов (ВГЛУ) – основная клиническая разновидность первичного туберкулеза у детей, подростков и молодых лиц в возрасте 18-24 лет (до 80-90% случаев).

В связи с массовой БЦЖ-вакцинацией и химиопрофилактикой в настоящее время чаще возникает самостоятельно; реже – как инволютивная форма первичного туберкулезного комплекса (при легочном поражении). Для туберкулеза внутригрудных лимфатических узлов характерно хроническое течение с долгим сохранением активности специфического процесса в ткани узла и медленным регрессом. Большинство осложнений (до 70%) наблюдается в возрасте до 3-х лет.

Туберкулез внутригрудных лимфатических узлов

Туберкулез внутригрудных лимфатических узлов

Причины

Туберкулез (в т. ч., внутригрудных лимфатических узлов) вызывают бактерии рода Mycobacterium, чаще всего M.tuberculosis и M.bovis. Бронхоаденит развивается при первичном гематогенном или лимфогенном проникновении микобактерий туберкулеза в лимфоузлы средостения и корня легких. Реже он может быть итогом эндогенной реактивации ранее имевшейся туберкулезной инфекции в группе внутригрудных лимфоузлов.

Инфицирование происходит обычно воздушно-капельным путем от больного-бацилловыделителя, редко – пищевым, бытовым и трансплацентарным путем. В группу риска по возникновению туберкулезного бронхоаденита входят:

  • непривитые и неправильно вакцинированные дети и взрослые
  • лица с иммунодефицитом, (в т. ч., ВИЧ-инфицированные)
  • курящие
  • имеющие хроническую патологию, плохие бытовые условия
  • испытывающие чрезмерные нагрузки, дефицит питания.

Патогенез

Туберкулезом может поражаться одна или несколько групп внутригрудных лимфатических узлов – паратрахеальных, трахеобронхиальных, бифуркационных, бронхопульмональных. Внутригрудные лимфоузлы, как основная структура иммунной системы легких, активно реагируют на первичное тубинфицирование. При этом отмечается гиперплазия лимфоидной ткани с увеличением объема узла и развитие специфического воспаления с постепенным формированием очагов некроза (казеоза). В будущем очаги могут уплотняться и замещаться известью в виде петрификатов, а капсула гиалинизироваться либо расплавляться с прорывом и распространением инфекции в окружающие ткани.

Классификация

Туберкулезный бронхоаденит чаще бывает односторонним, реже двухсторонним (при тяжелом неблагоприятном течении). Исходя из клинико-морфологической картины, во фтизиопульмонологии выделяют инфильтративную (гиперпластическую), опухолевидную (казеозную) и малую формы туберкулеза внутригрудных лимфатических узлов.

  • Опухолевидная форма – тяжелая разновидность бронхоаденита, часто выявляется у маленьких детей при массивном тубинфицировании и проявляется существенным увеличением лимфоузлов (до 5 см в диаметре) вследствие разрастания и казеоза лимфоидной ткани внутри капсулы. Пораженные узлы могут спаиваться, образуя конгломераты.
  • Инфильтративная форма. На фоне незначительного увеличения лимфоузлов преобладает перинодулярное воспаление за пределами капсулы с инфильтрацией прикорневых отделов легких.
  • Малая форма туберкулеза внутригрудных лимфатических узлов встречается чаще, чем раньше, и проявляется чуть заметным увеличением (до 0,5-1,5 см) одного-двух лимфоузлов.
Читайте также:  Мазь для ног для оттока лимфы

Симптомы туберкулеза ВГЛУ

Клиника туберкулеза внутригрудных лимфатических узлов опосредована характером, топографией, объемом специфического поражения и степенью вовлечения окружающих структур. Заболевание характеризуется преобладанием симптомов интоксикации, респираторными проявлениями и частыми осложнениями. Обычно бронхоаденит начинается постепенно. У детей возникают повышенная утомляемость, ухудшение аппетита, плохой сон, потливость по ночам, субфебрильные подъемы температуры, нервозность, снижение массы тела.

При опухолевидной и инфильтративной формах симптомы более выражены; их течение сопровождается общей слабостью, бледностью, фебрильной (до 38-39°C) и длительно сохраняющейся субфебрильной температурой. В раннем возрасте бронхоаденит может протекать остро, с высокой лихорадкой и резкими общими расстройствами. Возможен коклюшеобразный или битональный ночной кашель, вызванный сдавлением бронхов гиперплазированными лимфоузлами. Быстрое увеличение бифуркационной группы узлов может вызвать асфиксию.

Туберкулез внутригрудных лимфатических узлов может хронизироваться с развитием клинических признаков гиперсенсибилизации – т. н. параспецифических реакций (кольцевидной эритемы, блефарита, конъюнктивита, васкулита, полисерозита, полиартрита). Малые формы заболевания протекают скрыто. У БЦЖ-вакцинированных или получающих химиопрофилактику детей симптоматика бронхоаденита стертая, с волнообразным увеличением температуры, непостоянным кашлем или покашливанием, умеренной потливостью без параспецифических реакций.

Осложнения

Туберкулезный бронхоаденит нередко протекает с осложнениями: прорывом казеозного узла с формированием лимфобронхиальных и лимфотрахеальных свищей, туберкулезом бронхов, развитием сегментарного ателектаза легкого. Частым осложнением может быть неспецифический катаральный эндобронхит, экссудативный плеврит, туберкулезная диссеминация в легкие. Отдаленно могут появляться прикорневые бронхоэктазы, кровохарканье и легочные кровотечения, бронхолитиаз.

Диагностика

В случае подозрения на туберкулез внутригрудных лимфатических узлов необходимы тщательный сбор анамнеза, консультация фтизиатра, проведение туберкулиновых проб, рентгенографии легких, бронхоскопии, по показаниям – биопсии лимфоузла. Первостепенное значение в диагностике имеют:

  • Физикальные данные. Типичными визуальными признаками бронхоаденита являются расширение мелких поверхностных сосудов венозной сети на груди и спине (симптомы Видергоффера и Франка). При значительных поражениях пальпаторно определяется положительный симптом Петрушки (боль при надавливании на верхнегрудные позвонки). Выслушивается притупление перкуторного звука, иногда могут появляться бронхофония и трахеальное дыхание ниже I позвонка.
  • Рентгенологическая картина. Туберкулез внутригрудных лимфатических узлов часто обнаруживается после проведения рентгенографии легких ребенку, имеющему вираж или гиперергическую реакцию пробы Манту. Инфильтративную форму отличают размытость наружных очертаний, небольшое расширение и смазанность тени корня легкого. Кальцинаты определяются в виде неравномерных округлых или овальных теней. При опухолевидной форме заметны расширение, удлинение и усиление интенсивности тени корней легких, имеющих четко очерченный бугристый контур. В диагностике «малых» форм на стадии инфильтрации пользуются косвенными рентгенологическими признаками. Для уточнения размеров и структуры лимфоузлов применяется МСКТ грудной клетки.
  • Лабораторные данные. В крови возможен небольшой лейкоцитоз, эозинофилия, лимфоцитоз, повышение СОЭ. У специфическим анализам крови, подтверждающим факт наличия туберкулезной инфекции, относятся T-SPOT.TB и интерфероновый тест.
  • Эндоскопия бронхов. Бронхоскопия показана при подозрении на туберкулез бронхов, неспецифический эндобронхит, лимфобронхиальный свищ и для дифференциальной диагностики.

Туберкулез ВГЛУ приходится дифференцировать с неспецифическими аденопатиями при пневмонии, гриппе, кори, коклюше; лимфогранулематозом, лимфосаркомой и саркоидозом легких, лимфолейкозом, опухолями и кистами средостения, метастазами рака.

КТ ОГК. Подтвержденный туберкулез лимфоузлов средостения. Увеличение медиастинальных лимфоузлов (красная стрелка), кальцинаты в л/узлах (зеленая стрелка).

КТ ОГК. Подтвержденный туберкулез лимфоузлов средостения. Увеличение медиастинальных лимфоузлов (красная стрелка), кальцинаты в л/узлах (зеленая стрелка).

Лечение туберкулеза ВГЛУ

Лечение туберкулеза внутригрудных лимфатических узлов при условии раннего начала, непрерывности и длительности (10-18 мес.) позволяет исключить осложнения и гарантировать полное выздоровление пациента. В начальный период (первые 2-6 мес.) терапии больные находятся в противотуберкулезном стационаре. Им назначаются специфические, дезинтоксикационные и патогенетические средства.

Показаны комбинация из 3-4 препаратов–туберкулостатиков (изониазида, рифампицина, пиразинамида, стрептомицина, этамбутола), гепатопротекторы, иммуномодуляторы, при высокой чувствительности к туберкулину – кортикостероиды, плазмаферез. При отсутствии положительной динамики лечения в течение 1,5-2 лет, осложнениях и формировании туберкуломы средостения химиотерапию совмещают с хирургическим лечением – лимфаденэктомией перерожденных внутригрудных лимфатических узлов.

Читайте также:  Виталий островский прокачка лимфы

Важным фактором является соблюдение высокобелковой, витаминизированной диеты. Дальнейшее лечение продолжается в условиях санатория, затем амбулаторно Целесообразно пребывание переболевших детей и подростков в специализированных детских садах, школах-интернатах.

Прогноз

Прогноз при туберкулезе внутригрудных лимфатических узлов, особенно малой форме – благоприятный, с полным рассасыванием специфического воспаления лимфоидной ткани и выздоровлением. Относительно благоприятным исходом считается кальцинация лимфоузлов, склероз корня легкого, образование бронхоэктазов. Прогрессирование туберкулезного процесса свидетельствует о неблагоприятном течении.

Источник

1. Шеткері лимфа түйіндрінің туберкулезі

2. Этиологиясы және ерекшелігі

Ірі қара ұстайтын адамдарда
МБТ өгіздік түрі
Балалар және жасөспірім
Мойын, жақ асты лимфа түйіні (жұмсақ немесе
тығыздау, бобовидный немесе домалақ, кейде
ұсақ мойыншақ тәрізді түзіліс)
• Созылмалы түрінде: тығыз, үлкендігі көгершін
жұмыртқасындай)
• Сирек- шап және қолтық асты лимфа түйіні

3. Патогенез

• Біріншілік лимфатикалық клмплекс + спецификалық
қабыну+ перефириялық лимфатүйіндеріне +
біріншілік мендалина зақымдалуы – мойын
лимфотүйіндерінің туберкулезі.
• Тығыз, үлкен, аз қозғалатын түйін – іріңдейді, тері
гиперемиясы, флюктуация, – ірің сыртқа шығады,
жыланкөз, – ем дұрыс болса кішірею, тығыздалу,
пертификат түзіледі, жыланкөз жабылады –тыртық
дұрыс емес формалы, склерозданады немесе
колоидты түрде тыртық.

4. Түрлері

• Инфильтративті (қолайлы, пальпацияда қатты
үлкен емес, біржақты, тығыз консистенциялы,
лим.т тінініңгиперплазиясы)
• Казеозды некротикалық(ағымы ауырлау,
бірнеше лимф.т. іріңмен, жыланкөзбен,
язвамен, іріңді некрозды. Пункцияда: ірің,
МБТ 80% табылады.)
• Индуративті немесе фиброзды(ағымы ұзақ,
жеңілдеу, пальпацияда: тығыз, кейде
петрификация, жылынкөз жазылу тыртықтары)

5. Клиникалық көрінісі

Дамуы жіті
Субфибрильді температура немесе болмайды
Интоксикация ақырын басталады
Ағымы толқынды
Лимф.т үлкеюі, ауырсынуы
Пальпацияда: бастапқы сатыда – эластикалық,
қозғалмалы, 1 см үлкен емес диаметрі, прогрессивті
түрде – 2-4 см дейін.
• Фликтенулезді кератоконъюктивит
• Түйінді эритема, полисерозит, кеуде ішілік лим.т
зақымдалуы.

6. Лабораторлы зерттеу

• Жіті кезеңде Қан анализі: ЭТЖ жоғарлайды,
әлсіз лейкоцитоз, лимфопения таяқшаядролы
және моноцитті ығысу, гипохромды анемия.
• Пирке сынамасы – оң, Манту сынамасы –
вираж, оң.
• Жыланкөз іріңі, пунктат-бактерияскопиялық,
себіндіде МБТ-оң.
• Цитологиялық зерттеу- эпилоидты, гиганты
жасушалар, іріңді детрит, әк тұздары.
• Гистологиялық зерттеу

7. Физикалды зерттеу

• УДЗ – өлшемін, консистенсиясын анықтау
• Рентгенологиялық зерттеу – зақымдалған
лим.т кольцинат анықталады.

8. Емі:

3 негізі ТҚП емдейді.
1. Изониазид 10 мг/кг 1 рет күніне пиридоксинмен.
2. Пиразинамид 25 мг/кг тамақтан соң.
3. Этамбутол 20 мг/кг тамақтануға дейін.
Лимфа түйіндерін егу, іріңді шығару (ГИНК-5%) кейін
дәріні енгізу.
Гидрозид изоникотин қышқылының туындыларыизониазид 0,6-0,9 гтәлігіне
Этамбутол және ПАСК қолданады.
В1, В6, витамин және аскорбин қышқылы.
Оқшауланған процесс болса хирургиялық ем.

9.

• Бейспецифическалық лимфаденит –
катаральді симптомдар, жергіліктігиперемия, ісіну, антибиотикотерапия
7күнде динамика жақсарады. Пирке Манту
сынамасы – теріс.
• Фелиноз – қатерсіз лимфоретикулёз
(болезнь от кошачьих царапин). Мойынның
ортаңғы, бүйірлік кисталары, қалқанша без
сіңірінен жоғары тіласты сүйекте. Бастауы –
жіті, бауыр, көкбауыр ұлғаюы. Тетрациклин
қатарлы антииотиктан тез сауығады.

10.

• Токсоплазмоз – жиі мойын, қолтықасты, шап лимфотүйіндері
ұлғайяды, абсцидерлену болмайды, ОЖЖ зақымдайды, тері
жабындысын, көзді, миокардты зақымдайды. Сарысуда анидене
табылады.
• Бруцеллез- анық интоксикация, толқынды температура,
буындарының ауырсынуы, эйфория, ұйқысыздық, лимфатүйіні
үлкен мөлшерге жетпейді, ауырсынуы қатты, көкбауыр ұлғаюы.
Сералогиялық Br.melitensis анықталады.
• Туляремия – енген тінде (тері немесе конъюктива) папула пайда
болады, кейін көрші лимфа түйінге өтеді. Жіті басталады, бас
ауруы. Серологиялық зерттеуде Francisella tularensis оң.
• Лейкоз – екіншілік инфекциямен асқынған, тері қышуы, бауыр,
көкбауыр ұлғаюы, пунктат- Штернберг жасушасы –
лимфогранулематозға тән.
• Лимфосаркома – пальпацияда ісікті масса, тығыз, қозғалыссыз,
Пунктат –үлкен домалақ жасуша ядросымен-лимфоцитке ұқсас.
• Қатерлі ісіктің лимфатүйінге метастаздары – тығыз лимфатүйіні ,
дамушы кахексиямен.

Источник