А?заны? ішкі ортасы ?ан лимфа ?лпа с?йы?ты?ы
Саба? та?ырыбы: «?ан, ?лпа с?йы?ты?ы ж?не лимфа-организм ішкі ортасыны? ??рам б?ліктері. Оларды? айналымы ж?не байланысы. ?анны? ??рамы: плазма ж?не формалы элементтері – эритроциттер, тромбоциттер, лейкоциттер. №10 зертханалы? ж?мыс.
Саба? ма?саты:
– А?заны? ішкі ортасын т?сіну, ?анны? ?асиеті, ??рамы
ж?не ?ызметіне сипаттама беру;
– Саба?ты? т?сілдерін ?олдану ар?ылы о?ушы білімін тере?детуге
ж?не о?ушы пайдасына шешілетін жа?даяттарда ал?ан білімдерін
толы??анды ж?мсау?а ?йрену;
– ?ан ??рамыны? т?ра?ты ж?не белгілі к?лемде болу
ма?ыздылы?ыны? ескеру, салауатты ?мір салтын ?стану?а баулу.
Саба? ?дісі:,СТО жобасы элементтерін ?олдану, зертханалы? ж?мыс
Саба??а ?ажетті ??рал-жабды?тар: проектор, интернет материалдары, А3 формалы беттер, микроскоп, микропрепараттар, т?рлі-т?сті бояу ?арындаштар, т.б
П?наралы? байланыс: химия, физиология.
Саба? барысы:
?йымдастырылатын ж?мыстар: Ж?мыс?а ?ажетті ??рал- жабды?тар:
І. ?йымдастыру кезе?і (3 минут)
– Сынып даярлы?ын ?ада?алау;
– Сынып о?ушыларын т?гендеу;
– Саба??а ?ажетті ??рал- жабды?тарды? толы? болуын ?амтамасыз ету.
Балалар, саба?ымызды бастамас б?рын, топ?а б?лініп алайы?. ?р топтан топ басшысын о?ушыны та?даймыз.
Балалар, орынымыздан т?райы?. ?рбір топ м?шелері ?олдарымызды ?стап, ше?бер (шатты? ше?бері) жасаймыз. ?р топ бір-біріне с?здерін айтып, с?ттілік тілеп, орындарына жай?асады.
ІІ.?й тапсырмасын с?рау. (интеракивті та?тамен ж?мыс)
Берілген с?йлем д?рыс болса «+», ?ате болса «-» белгісін ?ою (5-7 минут)
1.Адам а?засында?ы тірек-?имыл ж?йесіне ?а??а ж?не б?лшы? еттер
жатады.
2.С?йек д?некер ?лпа т?ріне жатады.
3.Денедегі с?йектер бірігіп, б?лшы? еттер т?зеді
4.С?йектер пішініне ?арай 2 топ?а б?лінеді
5.Ми бас с?йектері: ж?п самай, ма?дай.
6.Омырт?а жотасы 33-34 омырт?адан т?рады
7.Иы? белдеу с?йектері: 2 б??ана, 2 жауырын
8.Адамны? с?йегі 30-35 жас?а дейін ?седі
9.С?йекке серпімділік, иілгіштік ?асиет беретін органикалы? зат – оссеин
10.Денедегі б?лшы? етті? жалпы саны 600 астам
Тексеру ж?мысы ж?п бойынша ж?ргізіледі.
Д?рыс жауабы интерактивті та?тада жазылып к?рсетіледі:
ІІІ. Шешімін табайы?: (2 минут)
Ж?мба? жасырылып, о?ушылар шешімін табады.
С?йы? десем, су емес,
А?зада а?ар жолы бар
Т?сі де оны? а? емес,
Ал ?ызыл дейді а?алар.
О?ды- солды ой?астар,
?ызмет жасар, то?тамай.
Сергектікке жол бастар,
Шипасы оны? та?ы бар.
Жауабы: ?ан
Балалар, д?рыс жауабын тапты?дар. Д?птерлерімізді ашып, б?гінгі к?нді ж?не жа?а саба? та?ырыбын жазып ?оямыз.
Жа?а та?ырып: «А?заны? ішкі ортасы»
Балалар, а?заны? ішкі ортасы та?ырыбына ?андай ма?сат ?оямыз? О?ушылар б?гінгі жа?а та?ырып?а ?здері ма?сат ?ояды.
І?. Видеоролик тамашалау. (3-5 минут)
«?ан ж?не оны? ??рамы» атты ?ыс?аша к?рсетілім балалар назарына ?сынылады. Видеофильм со?ында о?ушылардан нендей ?сер ал?андары с?ралып ?теді.
?. Постер жасау. Ендеше, « ?ан» с?зіне ?р топ кластер жасайы?шы. (5 мин.)
Жаса?ан постерлерін ?р топ м?шелерінен 1 о?ушы шы?ып, ?ор?айды.
І топ
А?заны? ішкі ортасы
?лпа с?йы?ты?ы
?ан Лимфа
ІІ топ «?ан жасушалары»
?ан жасушаларына эритроциттер, лейкоцит, тромбоцит жатады. Эритроциггерді? негізі ?ызметі- О2 мен СО2 тасымалдау. Адам ?анында 99%-эритроцит,1%- баска жасушалар.
Лейкоцитгері т?ссіз, ядролы жасушалар.1мм3 ?анда 4-9мын лейкоцит болады. Негізгі кызметі – ?ор?аныш ?ызметін, улы затгарды залалсызландырып ыдырату. Уа?ытша к?бею лейкоцитоз, канда?ы а? т?йіршіктерді? азаюы лейкемия дейді.
Т?йірлі лейкоциттер-гранулоциттер, т?йіршіксіз – агранулоциттер
Екі ж?лдыз бір тілек. ?р топ о?ушылары та?ырыпты т?сінді немесе т?сінгенбеген жа?тарын стикерге жазады.
?І. Глоссарий. Та?ырыпта?ы жа?а терминдер: (д?птерге жаздырту)
1. Плазма – ?анны? сар?ыштау т?сті с?йы? б?лімі.
2. Эритроцит – ?анны? ?ызыл, ядросыз жасушалары.
3. Лейкоцит- ?анны? т?ссіз жасушалары немесе жебір жасушалар.
4.Тромбоциттер- ?ан пластинкалары.
5.Гемоглобин- ?ан?а ?ызыл т?с беретін пигмент.
6.Оксигемоглобин- оттегімен ?осыл?ан гемоглобин.
?ІІ. Сергіту с?ті. «Б?лшы?ет ж?мысын жа?сарту жатты?улары» Балалар, сергіту с?ті алды??ы ?ткен та?ырыппен тікелей байланысты болма?. 1. ?олымыз?а ?олайнаны алып, шайнау, ымдау б?лшы? еттеріні? ?оз?алысын ба?ылаймыз. 2. Мойын б?лшы?еттеріні? ?оз?алысын мойынды о??а, сол?а ж?не алды?ы, арт?а б?ру ар?ылы ба?ылаймыз. 3. Иы? б?лшы?еттеріні? ?оз?алысын ?олымызды к?теріп, са?ат тілімен о??а, сол?а ж?не алды?а к?теріп ба?ылаймыз. К?кет ?оз?алысын м ы??ын?а ?олымызды ?ойып, са?ат тілімен о? жа? ж?не сол жа??а б?рылыс жасаймыз. Ая? б?лшы? еттеріні? ?оз?алысын орынымыда т?рып, жаймен ая?тарымызды кезекпен к?тереміз. Осымен жатты?ыуымыз ая?талды.Орынымыз?а жай?асамыз.
?ІІІ.Та?ырыпты бекіту
Та?ырыпты? зертханалы? ж?мыс №10 Та?ырыбы: «Адам ?анын микроскоп астында ?арап, ??рылысымен танысу.»
Балалар, алдары?а берілген зертханалы? ж?мыста?ы тапсырмаларды орындайды.
(микроскоппен ж?мыс жасауды т?сіндіру) Зертханалы? ж?мысты? ??делуі.
1.Ж?мыс та?ырыбы
2.Ж?мыс ма?саты
3.Ж?мыс?а ?ажетті ??рал- жабды?тар
4.?ан жасушаларыны? суреттерін салып, ??рамын жазу
5. № ?ан жасушалары ??рылысы Ат?аратын ?ызметі
1
2
3
6.?орытындылау.
ІХ. Биологиялык, диктант
Организмні? ішкі ортасы деп. айтады. ?ан организмдегі. ?лпа?а жатады. ?ан жасушаларына.,.,. жатады. Эритроцитті? ?ызметі. тасымалдау. Лейкоциттер организмге т?скен. ?зіне сі?іріп ?орытады.
К?п нуктені? орнына ?оятын создер: д?некер, лейкоцит, эритроцит, тромбоцит, ?ан, лимфа, жасуша с?йыкты?ы, О2, б?где заттарды.
Х. ?йге тапсырма беру: 6 тарау, 28 та?ырып о?у, 10 тестілеу с?ра?ын та?ырып бойынша ??растыру.
Рефлексия
ХІ.Ба?алау. ?р топта?ы ба?алаушылар, топта?ы м?шелерді? ж?мыстарын ?арап шы?ып, оларды ба?алайды.
Просмотр содержимого документа
«?ан, ?лпа с?йы?ты?ы ж?не лимфа-организмні? ішкі ортасыны? ??рам б?ліктері»
Источник
Саба?ты? ма?саты:
а) білімділік : ?ан жасушалары мен ?антамырларыны? адам а?засында?ы ма?ызын айту, ??рылыстарымен мен ат?аратын ?ызметі туралы о?ушыларды? білімдерін ?алыптастыру, ?лпа туралы ал?ан білімдерін дамыту.
б) дамытушылы? ма?саты: О?ушыларды? ?ан таратушы м?ше туралы білімін жетілдіру, ?ан жасушалары туралы ал?ан білімдерін ке?ейтіп дамыта т?су ?шін ?осымша материалдар пайдалану?а, ?з ойын т?жырымдап жеткізе білуге ?йрету, ойлау ?абілетін дамыту.
в) т?рбиелік: о?ушыларды салауатты ?мір салтын ?алыптастыру?а, дене гигиенасы, тазалы? са?тау?а, а?заны? иммунды? ?ызметін арттыру?а ба?ыттал?ан жатты?уларды жасау?а баулу, фитотерапия, ?ан ауруларынан са?тану?а,?лтты? емдеу ?дістерін ?олдану?а ?йрету к?зделеді.
Саба?ты? п?наралы? байланыс: химия, физика, дене шыны?тыру
Саба?ты? ?дісі: т?сіндіру, с?ра?-жауап.
Саба?ты? к?рнекілігі: компьютер, электронды о?улы?, ?ан жасушалары салын?ан суреттер, кеспелер. Микроскоп, микропрепарат.
Саба?ты? жоспары:
І. ?йымдастыру кезе?і.
ІІ. Ми?а шабуыл- Нені білу керек ?
ІІІ. Лекция тезистері- тірек сызба ар?ылы
а)А?заны? ішкі ортасы туралы толы? ма?л?мат айтылады.
І?. Венн диаграммасы:
- А?заны? ішкі ортасыны? ерекшеліктері
2. ?ан жасушаларыны? т?рлерін ай?ындау. Зертханалы? ж?мыс №
?. Топтастыру ?дісі ар?ылы ?анны? адам а?засында?ы ?ызметеріне
жалпы шолу
а) Сурет бойынша ж?не тірек сызба ар?ылы иммунды ж?йе т?сіндіріледі.
?І Кім жылдам -?ан ??ю топтарын аны?тау
?ІІ. Инсерт ?дісі н/е т?ртіп алу ?дісі
?ІІІ. Саба?ты ба?алау.
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і
а) Психологиялы? дайынды?
б) Саба?ты? та?ырыбы мен ма?саты ай?ындалады.
ІІ. Ми?а шабуыл – нені білу ?ажет ?
о?ушылар ?ткен саба?тарда?ы тірек с?здерді, биологиялы? терминдік с?здерді жылдам ?рі тияна?ты жаттау?а м?мкіндік береді. О?ушылар 1 минутта с?здерді д?птерлеріне еске т?сіріп жазады. Кейін бір-біріні? д?птеріндегі с?з санын санайды. М??алім та?та?а тірек с?здерді жазады.
Тірек с?здер: ?ан, ?лпа с?йы?ты?ы, лимфа, эритроцит, гемоглобин, плазма,лейкоцит,тромбоцит,фибрин,протромбин,фагоцитоз,лимфоциттер,?анны? сарысуы,антидене,донор,реципиент, ВИЧ,СПИД.
О?ушылар а?заны? ішкі ортасын. ?анны? ??рамы мен ?ан жасушаларыны? т?рлерін, ?ызметін. ?лпа с?йы?ты?ы мен лимфа ж?йесіні? ??рылысы мен ат?аратын ?ызметін. ?ан топтары мен ?ан ??ю м?мкіндіктері. А?заны? иммунды? ж?йесіні? ма?ызын т?сініп, терминдерге сипаттама беру ар?ылы оны? ма?ызын ??ынулары ?ажет. Топты? ж?мыс барысы ?йымшылды??а, шы?армашылы??а, ізденімпаздылы??а ба?ытталуы тиіс.
ІІІ. Лекция тезистері.
Жа?а саба? 1. Тірек сызба ар?ылы
А?заны? ішкі ортасы
?ан ?лпа с?йы?ты?ы Лимфа
2. А?заны? ішкі ортасы туралы толы? ма?л?мат айтылады.
№
Ішкі ортаны? ерекшеліктер
?ан
?лпа с?йы?ты?ы
Лимфа
1
М?лшері
4,5-5 л
20 л
1-3 л
2
Т?сі
?ызыл
сар?ыш
А?шыл сары
3
?лпасы
Д?некер
Д?некер
Д?некер
4
??рамы
а)?ан плазмасы-55 %
?)?ан жасушалары -45 %
?ан плазмасына ??сас. ??рамында н?руыз аз, лимфоциттер, лейкоциттер бар.
?ан плазмасына ??сас, ??рамындла н?руыз ?те аз. Лимфоциттері бар.
5
Т?зілетін орны
С?йектерді? кемік майында, к?кбауырда, лимфа т?йіндері т?зіледі.
?анны? ??рамынан б?лініп жасушаларды ?оршап жатады.
?лпа с?йы?ты?ынан б?лінеді.
6
Ат?аратын ?ызметі
Тасымалдау, тыныс алу, ?оректік, з?р шы?ару, жылу реттеу, ?ор?анышты?, ішкі ортаны? т?ра?тылы?ын ?амтамасыз ету.
Капилляр ?антамырларын жасушалармен байланыстырып, заттар мен газ алмасуды реттейді.
Суды? таралуын реттеу, ?ор?анышты?, ?лпа с?йы?ты?ын реттеу, тасымалдау.
7
Айырмашылы?ы
Т?йы? ше?бер т?рінде ж?ректен м?шелерге, м?шелерден ж?рекке ?арай а?ып т?рады.
Азда?ан м?лщері капилляр тамырларында?ы ?ан?а ?айта ?осылады.
М?шелерден ж?реке ?арай бір ба?ыта ?те баяу а?ады.
І?. Венн диаграммасы:
1.А?заны? ішкі ортасыны? ерекшеліктері
- ?ан жасушалары
?ан жасушалары
Эритроцит Лейкоцит Тромбоцит
Т?мендегі кесте графопроектор ар?ылы к?рсетіліп ?ан жасушалары туралы толы? ма?л?мат айтылады.
№
Ма?ызы
Эритроцит
Лейкоцит
Тромбоцит
1
??рылысы
Диск т?різді ?ызыл т?сті жасушалар
Ядросы бар, амеба т?різді
Т?ссіз, домала? н/е сопа?ша пішінді
2
Т?зілетін орны
С?йекті? кемігіні? майында
С?йекті? ?ызыл кемігінде, лимфа т?йіндерінде, айырша безде, к?кбауырда
С?йек кемігіні? майында
3
?мір с?ру ?за?ты?ы
3-4 ай
2-5 к?н
7-10 к?н
4
Тіршілігін жоюы
Бауырда, к?кбауырда
Бауырда, к?кбауырда, ?абыну процесі ж?рген жерде
Бауыр, к?кбауыр
5
1мм3 ?анда?ы м?лшері
4,5-5 млн.
6-8 мы?
250-400 мы?
6
?ызметі
Гемоглобин-?анны? ?ызыл т?сті пигменті ?лсіз байланыс ар?ылы О2 тынысалу м?шелерінен ?лпалар?а, СО2 ?лпалардан тыныс алу м?шелеріне тасымалдайды.
Фагоцитоз процесі ар?ылы а?заны зиянды ауру тудыр?ыш микробтар?а ?арсы антиденелер т?зіп, иммунитетті ?алыптастырады.
Ерігіш фибриноген протромбин н?руызыны? к?мегімен фибрин талшы?тарына айналдырып, ?ан жасушаларымен бірігіп тромб т?зеді
?. Топтастыру ?дісі ар?ылы ?анны? адам а?засында?ы ?ызметеріне то?талып кетемін.
а) Сурет бойынша ж?не тірек сызба ар?ылы иммунды ж?йе т?сіндіріледі.
?І. Кім жылдам – ?ан ??ю топтары –
?ан беретін адам- донор.
?ан ?абылдайтын адам- реципиент.
Иммунитет т?рлері
Таби?и иммунитет Жасанды иммунитет
?ІІІ. Инсерт ?дісі н/е т?ртіп алу ?дісі
*V* -білемін
*+* – жа?а м?лімет
*-* – білмеймін
*?* – с?ра? туды
Саба?ты ба?алау.
А
Б
В
Г
Д
Е
1
2
3
4
5
Б?л о?ушыларды? сыныпта?ы отыратын орнына тікелей байланысты. ?рбір о?ушыны? жеке сайты бар. О?ушыны ?з уа?ытында ба?алау, оны? жетістігін к?ре білу б?л о?ушы?а берілген д?рыс ба?а деп ойлаймын. ?р тапсырмадан со? о?ушыны? ?з сайтына ?-3, ?-4, ?-5 тиісті ба?асын ?ойып отыру керек.
?р о?ушы А-1, А-2, В-1, В-2 деп б?лінеді. Ойын 4 кезе?нен т?рады. ?р кезе?нен кейін жауап берген о?ушы?а тиісті ба?асы ?ойылып отырады.
Просмотр содержимого документа
«А?заны? ішкі ортасы »
Источник
| Ағзаның ішкі ортасы. (қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы) және оның ағза тұрақтылығын ұстаудағы маңызы. Лимфа жүйесі. | 8.1.3.5 лимфа жүйесін және қан, ұлпа сұйықтығы мен лимфа арасындағы өзара байланысты сипаттау |
Сабақ барысы
| Сабақ кезеңдері | Жоспарланған іс-әрекет | Ресурстар |
|---|---|---|
Ағзаның ішкі ортасы.(Қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы) және оның ағза тұрақтылығын ұстаудағы маңызы. Лимфа жүйесі. (40 мин) | Сабақ мақсаты 8.1.3.5 – лимфа жүйесін және қан, ұлпа сұйықтығы мен лимфа арасындағы өзара байланысты сипаттау. Барлық оқушылар: Мәтінді оқып, мазмұнын түсінеді, гомеостаз туралы біледі, ағзаның ішкі ортасының құрамдас бөліктерін айқындайды. Оқушылардың басым бөлігі: Ағзаның ішкі ортасының құрамдас бөліктерінің құрамын, қызметін нақтылайды, салыстырады, ерекшеліктерін талдайды. Кейбір оқушылар: Ағзаның ішкі ортасының маңызын зерделеп, баға береді. Сабақтың құндылықтары: Зайырлы қоғам және жоғары руханият. Бағалау кретерийлері Бағалау критерийлері: – Ағзаның ішкі ортасының құрамдас бөліктерін айқындау, гомеостаз терминінің мәнін ашу .Тілдік мақсат Тапсырма орындау барысында оқушылардың назарын ғылымилыққа аудару (мысалы, пән бойынша оқу мақсаттарына жету үшін қажетті терминология мен тіркестері бар лексика) Language objective Тілдік мақсат Тапсырма орындау барысында оқушылардың назарын ғылымилыққа аудару (мысалы, пән бойынша оқу мақсаттарына жету үшін қажетті терминология мен тіркестері бар лексика) Негізгі сөздер мен тіркестер: гомеостаз, қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы, лимфоцит Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер: Талқылауға арналған тармақтар: Қандай мүшелер арқылы сыртқы орта ағзаның ішкі ортасына қалай әсер етеді? Талқылап жауаптарыңды беріңдер. Сіз неліктен… екенін айта аласыз ба? Неліктен қан ағзаның ішкі ортасына жатады? Жазылым бойынша ұсыныстар: Ағзаның ішкі ортасының құрамдас бөліктерін, гомеостаз терминінің мәнін дәптерге түсіру. Previous learning Алдыңғы білім: Биологиялық диктант «Дәрумендер» 1. Балық майында көп болатын дәрумен/Д/ 2. Жетіспеуінен құрқұлақ ауруы туындайтын дәрумен/С/ 3. Жетіспеуінен ақшам соқыр ауруы туындайтын дәрумен/А/ 4. Қанның ұюына қатысатын дәрумен/К/ 5. Жетіспеуі теріні құрғататын дәрумен/Е/ 6. Бери-бери ауруының туындауына себепші дәрумен/В/ 7. Жетіспеуінен мешел ауруы пайда болатын дәрумен/Д/ 8. Қызанақ, сәбіздің құрамында болатын дәрумен/А/ Жоспар Жоспарланған уақыт Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз) Р Planned timings Уақыт Planned activities Жоспарланған іс- әрекет Resources Ресурстар Start Басы 5 min Greeting -Hello, everybody! How are you? Ұйымдастыру. Психологиялық ахуал. Сынып санамақ әдісі арқылы «Тепе-теңдік», «Тұрақтылық» топтарына бөлінеді. Әр топ өз атын сабақпен байланыстырады. Ынтымақтастық атмосферасын тудыру: «Жағымды сөз» Балалар дөңгелене отырады. Жүргізуші оң жағынан бастап бірінші отырған балаға қарап: «-, маған сенің аққөңілді мінезің ұнайды», – дейді. –, рақмет» деп, келесі балаға бұрылып: «-, маған сенің әсем күлкің ұнайды», – дейді, одан әрі —рақмет айтады да, келесі балаға бұрылады. Ең соңында жүргізушіге соңғы бала жағымды сөз айтады. «Жақсылық жасасаң, өзіңе қайтып келеді» деген сөзбен сабақты бастаймыз. Main Part Негізгі бөлім 30 m 1.Оқулықпен жұмыс. «Мені түсін» оқыта үйрету ойыны Оқушылар мәтінді оқиды да, түйінді сөздерін дәптерлеріне жазып алады. Мұғалім оқушылардың кітаптарын жабуын, қолдарына парақ пен қарындаш алып, осы мәтіннің негізгі ойын білдіретін 10 шақты сөз жазуларын сұрайды. Соңынан мұғалім парақтарды жинап алып, өзі алдын ала даярлаған түйінді сөздермен салыстырады. Кімде осы түпнұсқамен сәйкес келген сөздер көп болса, сол жеңімпаз деп танылады. Дескрипторлар: – Мәтінді толық меңгеріп, ағзаның ішкі ортасының құрамдас бөліктерін анықтайды, гомеостаз терминінің мәнін ашады. – Қанды, лимфаны, ұлпа сұйықтығын сипаттап бере алады. – Қан, ұлпа сұйықтығы, лимфаның қызметін талдайды. Қан –Қызыл түсті, қажетті заттарды мүшелерге жеткізетін денедегі сұйықтық . Blood is a body fluid which delivers needed substances to organs Плазма –Құрамында cумен қоректік заттар бар қанның сұйық бөлігі Plasma is the liquid part of blood which contains water and nutrients Қаназдық –Қандағы эритроциттер санының аз болуы Анемия -Малое количество эритроцитов в теле Anemia a small amount of red blood cells in the body Қанформалық элементтері Форменные элементы крови Blood components Эритроцит -Оттегіні тасымалдайтын қанның қызыл жасушалары Эритроцит -Красные кровяные тельца которые транспортируют воздух Erythrocyte is red blood cells which carry oxygen Лейкоцит –Ағзаны қорғауға қатысатын қанның ақ жасушалары Лейкоциты -Белые кровяные тельца, которые защищают организм Leukocyte is white blood cells which protect the organism Тромбоцит –Қанның ұюына қатысатын қанның жасушалары Тромбоциты -Кровяные тельца, которые отвечают за свертываемость крови Platelet -Blood cells that are responsible for blood clotting Бір орында екі аяқтарыңды біріктіріңдер. Қолдарыңды түсіріңдер, арқаларыңды түзеңдер. Қолдарыңды жоғары көтеріңдер, саусақтарыңды қысыңдар. Бүкіл денелеріңмен жоғары созылыңдар. Жоғары қарай созылғанда биік алма ағашын елестетіңдер. Биік, әдемі алма ағашы Күнге қарай ұмтылады, адам ағзасы ағаш сияқты күшке толады (15–20 секунд) орындалады. Рефлексия. «Ай толды ма?» Толық ай – сабақты толық түсіндім. Жарты ай – мен жартылай түсіндім. Жаңа ай – менің түсінбегенім басымдау болды. Terminology № English Kazakh Russian 1 anemia Қаназдық анемия 2 erythrocyte Эритроцит Эритроцит 3 hemoglobin Гемоглобин Гемоглобин 4 homeostasis Гомеостаз Гомеостаз 5 leukocyte Лейкоцит Лейкоцит 6 nutrients Қоректік заттар Питательные вещества 7 piasma плазма плазма 8 platelet тромбоцит тромбоцит 9 range Диапазон, көлем Диапазон, область End Соңы «Детальдарын қосу» әдісі. Топ жұмыс істеу кезінде алған білімдерін көп Топ жұмыс істеу кезінде алған білімдерін көрсету үшін сөйлемді кеңейту қажет. Сөйлемі барынша дұрыс және нақты кеңейген топ мақсатқа жетеді. Бастапқы сөйлемнің мысалы: Ағзаның ішкі ортасы болады. Кеңейтілген сөйлемнің мысалы: Ағзаның ішкі ортасына қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы жатады. Дескрипторлар: – ішкі орта туралы білімдерінің тиянақтылығы; – ішкі ортаның ағза үшін маңызының ашылуы. Рефлексия. «Досыма хат» Досына сабақ туралы 3 сөйлемнен тұратын хат жазады. Қосымша ақпарат. Ағзаның барлық жасушалары мен ұлпаларының қалыпты рсету. Қосымша ақпарат. Ағзаның барлық жасушалары мен ұлпаларының қалыпты тіршілігі үшін сыртқы ортадан оттек пен қоректік заттар үнемі түсіп отыруы керек, сондай-ақ ағзадан ыдырату өнімдері сыртқа шығарылуы тиіс. Бұл міндетті ағзаның ішкі ортасы атқарады. Адам ағзасының ішкі ортасын ұлпа сұйықтығы, қан мен лимфа түзеді. Ол өзінің химиялық құрамы мен физикалық қасиеттерінің салыстырмалы тұрақтылығын сақтайды. Сөйтіп, ағзаның барлық мүшелерінің тұрақты қызметін қамтамасыз етеді. Жасуша мембраналары арқылы заттардың түсуі мен шығарылуы таңдамалы, тек ерітінді түрінде жүреді. Ұлпаларда жасушалар аралығында жасушаларды қоршап тұратын ұлпа сұйықтығы болады. Ұлпа сұйықтығы қанның сұйық бөлігі – плазмадан түзіледі. Сонымен қатар оның құрамында жасуша тіршілігінің әрекеттеріне қажет барлық заттар еріген күйінде болады. Оттек пен қоректік заттар майда қан тамырлары – капиллярлар арқылы ұлпа сұйықтығына, одан жасушаға өтеді. Зат алмасу нәтижесінде жасушада түзілетін су, көмірқышқыл газы және басқа да өнімдер алдымен ұлпа сұйықтығына, одан кейін сыртқы ортаға шығарылуы үшін капиллярға түседі. Ағзада ұлпа сұйықтығы үнемі қозғалыста болады, ол қан тамырлары арқылы жаңартылады. Қан дәнекер ұлпасына жатады және аралық ішкі орта болып табылады. Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз? Қосымша көмек керек оқушылар үшін: Қан, ұлпа сұйықтығы, лимфа қызметтерін салыстыр. Қабілеті жоғары оқушы: Ағзаның ішкі ортасының ағза үшін маңызын дәлелде. Пәнаралық байланыс Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланысушылар: Мәтінді оқып, мазмұнын түсінеді, гомеостаз туралы Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен? Рефлексия. «Табыс ағашы» Жасыл жапырақ – Түсінікті болды, табысқа жеттім. Сары жапырақ – Сұрақтарым бар, толық табысқа жеткен жоқпын. Қызыл жапырақ – Қиналдым, табысқа жету үшін тағы қайталауым керек. Қорытынды бағамдау .Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1. Сабақта әртүрлі оқыту стратегиялары, түрлі әдістерді араластырып қолдану 2. Жеке, жұптық, топтық жұмыстар Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1. Оқушылардың сабақ барысындағы жұмыстарына талдау жасау, тапсырмалардың орындалуын жақсарту үшін не істеу керектігіне мән беру 2. Оқушылар орындай алмаған тапсырмаларды қайта қарап, өзгеріс енгізу Сабақ барысында сынып немесе жекелеген оқушылар туралы келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім? Жекелеген оқушылардың сабақты қабылдау ерекшеліктерін, әрқайсысының бейімділігіне қарай тапсырма дайындау қажеттігін және тапсырмаларды жас ерекшеліктеріне қарай жасақтау . |
Қосымша ақпарат
Қосымша ақпарат. Ағзаның барлық жасушалары мен ұлпаларының қалыпты тіршілігі үшін сыртқы ортадан оттек пен қоректік заттар үнемі түсіп отыруы керек, сондай-ақ ағзадан ыдырату өнімдері сыртқа шығарылуы тиіс. Бұл міндетті ағзаның ішкі ортасы атқарады. Адам ағзасының ішкі ортасын ұлпа сұйықтығы, қан мен лимфа түзеді. Ол өзінің химиялық құрамы мен физикалық қасиеттерінің салыстырмалы тұрақтылығын сақтайды. Сөйтіп, ағзаның барлық мүшелерінің тұрақты қызметін қамтамасыз етеді. Жасуша мембраналары арқылы заттардың түсуі мен шығарылуы таңдамалы, тек ерітінді түрінде жүреді. Ұлпаларда жасушалар аралығында жасушаларды қоршап тұратын ұлпа сұйықтығы болады. Ұлпа сұйықтығы қанның сұйық бөлігі – плазмадан түзіледі. Сонымен қатар оның құрамында жасуша тіршілігінің әрекеттеріне қажет барлық заттар еріген күйінде болады. Оттек пен қоректік заттар майда қан тамырлары – капиллярлар арқылы ұлпа сұйықтығына, одан жасушаға өтеді. Зат алмасу нәтижесінде жасушада түзілетін су, көмірқышқыл газы және басқа да өнімдер алдымен ұлпа сұйықтығына, одан кейін сыртқы ортаға шығарылуы үшін капиллярға түседі. Ағзада ұлпа сұйықтығы үнемі қозғалыста болады, ол қан тамырлары арқылы жаңартылады. Қан дәнекер ұлпасына жатады және аралық ішкі орта болып табылады. Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз? Қосымша көмек керек оқушылар үшін: Қан, ұлпа сұйықтығы, лимфа қызметтерін салыстыр. Қабілеті жоғары оқушы: Ағзаның ішкі ортасының ағза үшін маңызын дәлелде. Пәнаралық байланыс Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланысушылар: Мәтінді оқып, мазмұнын түсінеді, гомеостаз туралы Рефлексия Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен? Рефлексия. «Табыс ағашы» Жасыл жапырақ – Түсінікті болды, табысқа жеттім. Сары жапырақ – Сұрақтарым бар, толық табысқа жеткен жоқпын. Қызыл жапырақ – Қиналдым, табысқа жету үшін тағы қайталауым керек. Қорытынды бағамдау .Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1. Сабақта әртүрлі оқыту стратегиялары, түрлі әдістерді араластырып қолдану 2. Жеке, жұптық, топтық жұмыстар Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1. Оқушылардың сабақ барысындағы жұмыстарына талдау жасау, тапсырмалардың орындалуын жақсарту үшін не істеу керектігіне мән беру 2. Оқушылар орындай алмаған тапсырмаларды қайта қарап, өзгеріс енгізу Сабақ барысында сынып немесе жекелеген оқушылар туралы келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім? Жекелеген оқушылардың сабақты қабылдау ерекшеліктерін, әрқайсысының бейімділігіне қарай тапсырма дайындау қажеттігін және тапсырмаларды жас ерекшеліктеріне қарай жасақтау .
Источник